Д-р Рајовиќ: Немојте да се чудите што децата имаат толку многу пречки во развојот

Дали знаете кои се најголемите области на мозокот?
Во едно од неговите предавања, д-р Ранко Рајовиќ, експерт за детски развој и креатор на програмата за учење НТЦ, кажува кои области од мозокот најмногу треба да ги развиваме кај децата и зошто не го правиме тоа. Како што објаснува д-р Рајовиќ, најважни за развојот на мозокот се:

-Ротација
-Рамнотежа
-Стапала
-Динамичка акомодација на окото
-Фина моторика
-Говор.

Кога го гледате денешното дете, се поставува прашањето дали децата имаат игри кои вклучуваат петнаесетминутна ротација, секој ден? Дали има некои игри кои вклучуваат ротирање и балансирање во рок од 15 минути? Дали детето пешачи по 5 километри секој ден? Дали има динамично приспособување на очите, со следење предмет што доаѓа и оди брзо (како топка), повторно, секој ден?

Не. Нема топка. Децата не знаат како да фатат топка. Јас го пробав тоа, пробајте и вие. Ги наредив првачињата и им ја фрлив топката од 2,5 метри, но не за да ја фатат в раце, туку меѓу дланки. Не можат, 50% од нив не можат, ја гушкаат топката. А некои ги вратат главите. Се плашат од топките, особено од лесните, пластични. Секој ден по десет часа правевме акомодација за очите. Трчавме преку камен, преку гранка, угорница, удолница, окото правеше динамична акомодација“, вели д-р Рајовиќ.

Тој го поставува прашањето каде трчаат децата денес? Во градовите каде што живее мнозинството нема пречки, а не се движат низ шумите.
„Дете родено во град е веќе оштетено. Бидејќи динамичката акомодација на окото не е развиена. И зошто е тоа важно? Па, затоа што токму поради овој недостаток се јавува дислексијата. Тоа е проблемот. Секој дел од мозокот што не сме го развиле правилно влијае врз тоа детето да не може да поврзе сè. Нивната единствена шанса денес е топката и таа треба да биде главниот реквизит“ – објаснува Рајовиќ.

Зборувајќи за фината моторика, тој тврди дека таа денес е многу слабо развиена кај децата бидејќи родителите се во заблуда дека во тој сегмент од развојот се доволни чепкалки и лего. „Фините моторни вештини подразбираат развој на сите десет прсти, а децата денес не ги користат четвртиот и петтиот прст. Не им треба за повеќето играчки“.

Проблемот со говорот тој го гледа како алармантен. Тој тврди дека детето треба да зборува многу, по 10 часа секој ден. „Ако не зборува во градинка, а дома го вклучуваат телевизорот, како може да го развие говорот? И да јаде мека храна, тоа е нарушување на говорот во најава. Тоа е нашето дете денес“ – тврди овој експерт за детски развој.
А сега да се вратиме 30 години наназад…

Зборувајќи за сите овие сегменти од развојот, д-р Ранко Рајовиќ нѐ враќа во времето кога бевме деца и нѐ потсетува на две игри кои ги исполнуваа сите услови за нормален развој на детето: ластик и џамлии.

Дали девојките играа ластик по 15 минути или повеќе секој ден?
Па, се сеќавам. Од утро до вечер. Пред училиште, на секоја пауза, по училиште, на пат кон дома, меѓу две столчиња во кујната. Па, тоа беше три часа. 180 минути. И дали во тие 180 минути имаше 15 минути ротација, исто толку рамнотежа, стапала, акомодација на очите? Секако дека ДА – и секое движење е важно и придонесува за развој на мозокот. Во една игра – целиот мозок работи. Исто е и со џамлиите. Клекнете, станете, свртете се – фини моторни вештини, акомодација на очите, сето тоа го има. Па дури и процесите на класификација на мислата (колку џамлии освоило детето и колку изгубило). Сè е застапено“.